Het betaalmiddel voor openbaar vervoer in Nederland

De OV-chipkaart is het betaalmiddel voor het openbaar vervoer in Nederland. Met een OV-chipkaart op zak hoeft u niet meer na te denken over losse kaartjes. U laadt de kaart op met een saldo in euro's of u zet er een reisproduct op zoals een enkele reis, een maandabonnement voor woon-werkverkeer of een trajectkaart. Nu bent u klaar om te reizen.

Aan het begin van de reis moet de OV-chipkaart tegen een OV-chipkaartlezer van de vervoersmaatschappij worden gehouden. Deze lezers zijn in stads- en streekbussen, stadstrams, de RandstadRail, fiets- en voetveer Vlissingen-Breskens en de Waterbus Rotterdam-Drechtsteden te vinden in de voertuigen. In alle metrostations en enkele treinstations zitten deze in de toegangspoortjes. Op de meeste treinstations en de haltes van de sneltrams staan diverse OV-chipkaartpalen waarin de lezer is geïntegreerd. De lezers zijn te herkennen aan het pictogram van een hand die een roze kaart vasthoudt, met aan de bovenkant een witte strook met links het roze OV-chipkaartlogo; het pictogram markeert de plaats waar men de kaart moet presenteren.

Als er voldoende saldo of een geldig reisproduct (bijvoorbeeld abonnement) op de kaart staat, opent het poortje of geeft de kaartlezer een toegangssignaal en brandt er een groen lampje. Aan het eind van de reis moet men weer langs een poortje of een kaartlezer om uit te checken. Op de display staat wat de reis heeft gekost en hoeveel saldo nog op de kaart staat.

Iedere vervoerder heeft voor iedere vervoerwijze (bijvoorbeeld stadstram en sneltram) eigen kaartlezers. Op sommige stations en haltes worden verschillende in- en uitchecksystemen gebruikt en moet worden opgepast dat de handeling niet bij de verkeerde lezer wordt verricht.

Bij een overstap van trein op trein of van metro op metro van dezelfde vervoersmaatschappij hoeft tussentijds niet weer uit- en ingecheckt te worden. Enkelvoudig in- en uitchecken tussen verschillende treinvervoerders is met de OV-chipkaart (nog) niet mogelijk. Bij Arriva wordt wel een ander soort systeem getest (zie Touch&Travel).

Anonieme OV-chipkaart

• Verkrijgbaar via oplaadautomaten (op stations en in winkels) of bij een servicebalie van een vervoerbedrijf. Een anonieme OV-chipkaart is ook online te koop via een onafhankelijke website (eventueel opgeladen met saldo).
• Aanschafkosten: € 7,50.
• Door meerdere personen te gebruiken, maar niet tegelijk.
• Geschikt voor reizen met saldo en een beperkt aantal reisproducten (bijvoorbeeld ritkaarten of dagkaarten).
• Geen recht op leeftijdskorting.
• Geldigheid: 4 tot 5 jaar.
• Kaart kan na de afloopdatum weggegooid worden. Staat er nog saldo op, dan kan deze teruggestuurd worden naar TLS. Het resterende saldo wordt dan gestort op de bankrekening.
• In geval van diefstal of verlies is men het saldo kwijt.

Een anonieme OV-chipkaart is pas anoniem wanneer deze wordt aangeschaft en opgeladen met contant geld en er geen aanvragen worden gedaan voor restitutie van te veel afgeschreven reiskosten en aanvragen van saldoteruggave na de afloopdatum van de kaart. Een OV-chipkaart aanschaffen en opladen met contant geld kan nog bij servicebalies van een vervoerbedrijf (al dan niet met toeslag) en bij sommige NS-verkoopautomaten (alleen 0,20, 0,50, 1 en 2 euromunten).

Persoonlijke OV-chipkaart

• Te bestellen via OV-chipkaart.nl door personen woonachtig in Nederland, België, Duitsland of Luxemburg en wordt thuisgestuurd. Deze landen hebben allen toegang tot een nationaal klantenservicenummer.
• Aanschafkosten €7,50. Indien gewenst gratis bij het afsluiten van een NS-abonnement (of NS Business Card).
• Persoonlijk doordat de kaart is voorzien van de naam, geboortedatum en pasfoto van de kaarthouder.
• Geschikt voor reizen op saldo (inclusief automatisch opladen) en alle reisproducten (abonnementen en dergelijke).
• Automatisch leeftijdskorting van 34% op bus-, tram- en metroreizen aan de hand van de geboortedatum voor kinderen van 4 t/m 11 jaar en 65-plussers.
• Geldigheid: 5 jaar.
• Vanaf maximaal 6 weken voor de afloopdatum kan de reiziger een vernieuwing van de kaart aanvragen. Bij een vernieuwing worden de reisproducten op de nieuwe kaart overgezet en wordt het resterende saldo op de bankrekening gestort. Tevens moet een nieuwe pasfoto opgestuurd worden. Eerder vernieuwen kan (bijvoorbeeld in geval van verlies, diefstal of defect), maar dan betaalt de reiziger een verhoogd tarief van 11 euro voor de nieuwe kaart. Een nieuwe kaart ontvangt de reiziger meestal binnen 3 werkdagen. De oude kaart wordt na ingebruikname van de nieuwe kaart geblokkeerd.
• Het is niet mogelijk om een abonnement van een verlopen, verloren, gestolen of defecte kaart over te zetten op een kaart die men nog/al heeft, tenzij de reiziger het abonnement opzegt en opnieuw aanvraagt.

Een kaart kan geblokkeerd worden vanwege mislukte incasso's voor het automatisch opladen of als de reiziger twaalf keer is vergeten uit te checken. Het eerste kan opgelost worden door de incasso's te betalen en het tweede kan worden hersteld bij een balie van een vervoerbedrijf waar de reiziger voor het laatst heeft ingecheckt. Ook kan een kaart dienst weigeren door een negatief saldo. Stuurt men in deze gevallen de kaart op met als reden defect, dan krijgt men eventueel extra gemaakte reiskosten niet vergoed. Dit geldt ook als de kaart duidelijk beschadigd is. Voor een (deels) ongebruikt abonnement kan soms wel restitutie aangevraagd worden als het abonnement wordt beëindigd.

Zakelijk

Hiervan zijn een aantal vormen:

• Een werkgever kan aan zijn personeel, onder bepaalde voorwaarden, belastingvrij een persoonlijke OV-chipkaart verstrekken. Op deze chipkaart kan dan bijvoorbeeld een trajectabonnement van de NS worden gezet voor het woon-werkverkeer. De werknemer kan de kaart ook gewoon zelf opladen met saldo of een abonnement voor privégebruik.

• Een zakelijke OV-chipkaart, bijvoorbeeld de NS Business Card en Mobility Card. Met deze kaarten reist men met de postpaid betaalmethode reizen op rekening. Hierbij worden de reiskosten en ketendiensten achteraf door de vervoerder berekend en periodiek in een nota naar het bedrijf gestuurd. Ook kan de werkgever bepalen wanneer men 1e klas en 2e klas mag reizen. De klassewissel kan geregeld worden bij een kaartautomaat. De kaart is meestal bedoeld voor woon-werkverkeer en dienstreizen. Een werkgever kan ook privéreizen toestaan, waarbij de kosten met het loon verrekend kunnen worden. Iets soortgelijks is de scholenkaart van de RET.